Vraag 2: Bespreek 3 van de gegeven kunstwerken

One and Three Chairs
Joseph Kosuth
1965

Mixed Media, houten stoel en 2 foto’s
200 cm X 271 cm X 44 cm

Dit is een afbeelding van een installatie bestaande uit 3 elementen: een zwart-wit foto van een stoel, een tekstuele omschrijving van een stoel en het voorwerp stoel zelf. Het is een assemblage, een ruimtelijk werk van 2 2-dimensionele werken en 1 3-dimensioneel voorwerp. De kunstenaar “zegt” 3 keer hetzelfde op een andere manier. 1 keer in tekst, de semantische beschrijving van het woord stoel, 1 keer in een foto van het onderwerp op een iets kleinere schaal dan de werkelijkheid en 1 keer door het voorwerp zelf te tonen onder de vorm van een ready-made. Nochtans zou je op het eerste zicht kunnen verwachten dat de zwart-wit foto het kunstwerk is, de stoel er voor het museumpersoneel is vastgezet, en de beschrijving als verduidelijking dient. Dit is zeker niet het geval. Het gaat over die “standaard” stoel en enkele variaties, associaties erop.

De nadruk ligt dus niet op een speciaal eigen ontwerp van een stoel. Hij toont geen factuur, noch schriftuur. De stoel komt “alledaags” en tijdloos over. Het straalt geen tijdsgeest of andere betekenis uit dan het feit dat het is, namelijk stoel, een voorwerp met poten, een zitting en een rugleuning. Het idee gaat boven de uitwerking, waar op zich niet zoveel moeite of persoonlijke touch aan is gegeven. Het onderwerp van dit werk is dus duidelijk “de stoel” want hij demonstreert 3 keer hetzelfde, maar ook weer anders. De kunstenaar legt dus de nadruk dat je hetzelfde kan “zeggen” maar op verschillende manieren. Zie je het als toeschouwer in het echt, zie je er een foto van of lees je het woord en de beschrijving van de stoel. Je krijgt hetzelfde “mentale model” in je hoofd, een standaard stoel.

Volgens mij is het werk kaderontkennend. De stoel zelf en de 2 foto’s zijn wel afgebakend in de ruimte, maar maken er tegelijkertijd ook deel van uit. Je kan in principe in het werk stappen, erin participeren. Het kunstwerk heeft geen einde, maar loopt door in de werkelijkheid.

Het werk is volgens mij ook lineair. Geen ruimte voor interpretatie van het onderwerp. Het geeft een “klare lijn.”

Compositorisch is het werk vrij symmetrisch opgebouwd. Het object in het midden en 1 reproductie aan elke zijde. De centrale positie van het object benadrukt dat dit het belangrijkste onderwerp is: dit is “The one.”

Er zit niet direct diepte in de opstelling. Het onderwerp en de foto’s zijn gewoon tegen de muur gezet. Je moet ook niet rond deze stoel kunnen lopen, want zo speciaal is het niet. Dit benadrukt de status van de stoel als banaal onderwerp.

Het licht heeft geen andere functie dan de objecten te tonen.

De kleuren zijn heel natuurlijk gekozen. Het is gewoon een houten stoel in natuurtinten. De foto van de stoel is in zwart-wit afgedrukt. Daar benadrukt de kunstenaar het “reproductie” effect. Hij haalt de kleur uit de foto en abstraheert het al een stuk hierdoor. In de afbeelding met de tekst is de abstractie eigenlijk totaal. Je ziet geen stoel meer, je weet het gewoon door de woorden die erop staan.

Het geheel oogt volledig statisch. Er is geen enkele illusie van beweging. Er is enkel ritme in de repetitie van het onderwerp maar dat is een abstracte vorm van repetitie. Visueel zie je 3 verschillende dingen. 2 foto’s en 1 voorwerp. Praktisch heeft de kunstenaar wel tijd nodig gehad om de 3 elementen samen te brengen. Hij heeft een intellectueel proces doorgemaakt in de tijd om dit kunstwerk te produceren.

Strikt gezien suggereert de kunstenaar je op een bepaalde plaatst in de ruimte te staan zodat de stoel er in werkelijkheid identiek uitziet als die op de foto. Op deze plaats zijn de 3 elementen het duidelijkst te intepreteren. Maar je kan er als toeschouwer zelf ook een andere positie voor kiezen.

De kunstenaar speelt met de waarneming en de abstractie van het concept stoel. Je kan het zien, bij wijze van spreken zelfs aan de lijve uittesten. Het verheft dat banale onderwerp als een stoel tot een kunstwerk. Door dit zo in beeld te brengen laat de kunstenaar jou stilstaan bij iets zo banaal als een stoel. Hij verlegt je focus op het semantisch spel.

Het kunstwerk is van de hand van Joseph Kosuth en is in 1965 gemaakt. In die jaren was kunst vooral conceptueel. De kunstenaar legt vooral de klemtoon op het intellectuele aspect van kunst. In het werk “The One and Three Chairs” De titel luidt: “de ene (echte) en de 3 stoelen”, nochtans zijn er maar 3 stoelen afgebeeld en geen 4. Wat is nu precies “the one” van die 3 stoelen? De tekst, de foto of de stoel zelf?